20 Maddede Vista Farkı

“Windows Vista’ya geçsem mi geçmesem mi?” sorusu herkesin aklını kurcalıyor. Biz de 20 farklı gerekçeyle karar vermenize yardımcı oluyoruz.


Yeryüzündeki pek az ürün tanıtımı Windows’un yeni sürümleri kadar abartıya sahne olabilir. Her yeni sürüm, verimlilikte ulaşılabilecek son nokta ve bütün bilgisayar dertlerinin çözümüymüş gibi lanse edilir. Aslında bütün işletim sistemleri bu iki özellikten payını alırlar ama henüz ikisini de tam anlamıyla başarabilmiş bir sistem görmedik.

Windows Vista da bu gerçeği değiştirebilmiş değil. Yepyeni bir arabirimle kullanıcıları baştan çıkardığı kesin, ama eski köye yeni adetler getirmede de üstüne yok. Daha fazla performans sunuyor ama sitsem gereksinimleri hiç de azımsanacak gibi değil. Kısacası, Windows Vista en yeni ve en mükemmel işletim sistemi gibi görünüyor ama acaba Vista’ya terfi etmeye değer mi? Karar vermenizi kolaylaştırmak için Windows Vista’nın 10 iyi ve 10 kötü yanını sıraladık.

İyi yanları

1. Yenilik

Windows XP’nin yerini alacak sistemi geliştirmek Microsoft’un beş yıldan fazla zamanını aldı. Yeni sürüm, ilk açılış ekranından itibaren kullanıcıyı büyülüyor. Yenilenen arabirim tasarımı, yeniden tasarlanan simgeler ve masaüstünde dolaşmayı kolaylaştıran bazı kullanışlılık özellikleri hemen dikkatleri çekiyor. Bunları rağmen, sistemin temel yapısı genel olarak aynı.

2. Güvenlik

Güvenlik, her zaman Windows’un önde gelen sorunlarından biri olmuştur. XP SP2’nin yayınlanması sorunları biraz olsun azaltmıştı. Vista’da işler çok daha sıkı tutulmuş. Microsoft’un güvenli yazılım geliştirme yaklaşımı Vista’da ciddi biçimde uygulanmış. Özellikle deneyimsiz kullanıcılar Vista’da rahat edecek gibi görünüyor.
Vista, Kullanıcı Hesabı Denetimi (UAC) ve Windows Defender gibi güvenlik özellikleri içeriyor. UAC, sistemde bir değişiklik yapılmak istendiğinde kullanıcının iznini alıyor. Windows Defender ise bütünleşik bir anti-spyware aracı. Yeni güvenlik özellikleri işi fazla sıkı tuttuğu için deneyimli kullanıcıların da canını sıkabiliyor. Bu özellikleri elle kapatmak mümkün ama bunu sadece ne yaptığını bilenlere tavsiye ediyoruz.

3. Performans artışı

Vista kullanıcıları belirgin bir performans artışına şahit olacaklar. Tabii bu artışın sebebi Vista’yı çalıştırmak için yeni satın aldıkları donanımlar olabilir! Yine de hakkını yemeyelim, bazı yeni ve geliştirilmiş özellikler XP’den daha iyi performans veriyor gibi görünüyor. Bununla birlikte, oyun performanslarında biraz düşüş tespit ettik ve bunu grafik kartı sürücülerinin hala gelişme aşamasında olmasına bağlıyoruz.
Yeni özelliklerin en etkileyicisi olan SuperFetch, kullanıcının bilgisayarı kullanma davranışlarını analiz ederek sistem kaynaklarını düzenliyor ve sizin için önemli işlere öncelik tanıyor. ReadyBoost adlı bir diğer ilginç özellikse hızlı bir USB sürücü kullanarak sistem belleğini arttırmanıza olanak sağlıyor. Vista’nın geliştirilmiş Disk Birleştiricisi sabit diskinizi haftada bir otomatik olarak birleştirerek verimliliği koruyor.

4. Dijital medya

Vista’nın Home Premium ve Ultimate sürümlerinde öne çıkan özelliklerin büyük bir kısmı ev eğlencesine yönelik. Windows Media Player, Windows Movie Maker ve Windows Media Center’ın son sürümleri dijital video ve ses oynatmayı, yüksek tanımlı (HD) TV’yi, disk yazmayı, video düzenlemeyi ve çevrimiçi radyo dinlemeyi destekliyor. Microsoft, DVD filmleri oluşturmayı sağlayan DVD Maker ve dijital fotoğrafları yönetmeyi kolaylaştıran Windows Photo Gallery ile multimedya yeteneklerini de geliştirmiş.
Mevcut medya yeteneklerinde de bazı gelişmeler var. Örneğin Movie Maker’ın son sürümü Media Center üzerinden kaydedilen içeriği düzenleme imkanı sunuyor ve kullanıcılar artık Solitaire ve FreeCell gibi Windows oyunlarını Media Center uyumlu uzaktan kumandalarla oynayabiliyor.

5. Daha fazla seçenek

Eskiden Windows’un ev ve ofis kullanımına yönelik olmak üzere yalnız iki ürün serisi vardı. Genellikle Windows 95 ve Windows Me gibi ev sürümleri bütün dikkatleri üzerine çekerken Windows for Workgroups 3.11 ve Windows 2000 gibi iş sürümlerinin satış rakamları çok düşük seyrediyordu.
Vista’nın dört farklı sürümü var: En ucuz, en basit ve aslında hiç kimseye önermediğimiz sürüm olan Home Basic, düşük bütçeli kullanıcılara yönelik. Home Premium sürümü Windows Media Center ve Aero arabirimiyle ev kullanıcılarına gerçek Vista deneyimini yaşatıyor. Business, yedekleme ve ağ bağlanılabilirliği gibi iş odaklı işlevleriyle dikkat çekerken Ultimate ise mevcut bütün Vista özelliklerini bünyesinde barındırıyor.

6. Windows Flip

Microsoft sonunda Alt +Tab kısayolunu daha verimli kullanmanın yolunu keşfetmiş. Uygulamalar arasında geçiş yapmak için bu tuşlara bastığınızda açık programların küçük resimlerini de görebiliyorsunuz. Aynı programdan birkaç tane açtıysanız ve belli bir tanesine ulaşmaya çalışıyorsanız bu özellik çok faydalı oluyor.

7. Görev çubuğunda küçük resimler

Fare imlecini görev çubuğundaki herhangi bir öğenin üzerine getirdiğiniz zaman o pencerenin küçültülmüş bir görüntüsü açılıyor. Windows Flip benzeri bu özellik aynı anda bir sürü pencereyle çalışanların işine yarayabilir.

8. Windows Gezgini

Bilgisayarınızda gezinmeyi sağlayan Windows Gezgini bir hayli geliştirilmiş. Bütünleşik arama alanı ve gezintiyi kolaylaştıran yeni adres çubuğuyla Windows Gezgini dosyalarınızı bulmayı ve klasörler arasında gezinmeyi oldukça kolaylaştırıyor.

9. Anında Arama

Artık arama fonksiyonuyla cebelleşmenize gerek yok. Vista birkaç yerde Anında Arama özelliği sunuyor. Anında Arama kutularını Başlat menüsünde, Windows Gezgini pencerelerinde ve Denetim Masası’nda bulabilirsiniz. Birkaç harf ya da kelime yazdığınız anda Anında Arama’nın buldukları sizi şaşırtabilir.

10. Aile Güvenliği Ayarları

Ebeveynler, artık çocuklarının erişebileceği dijital içerik üzerinde daha fazla kontrole sahip. Yeni Aile Güvenliği Ayarları herhangi bir siteye ya da oyunlar da dahil olmak üzere programlara erişimi kısıtlamayı mümkün kılıyor. Bilgisayara erişimi günün belli saatleri için kısıtlamak ve kullanım raporları oluşturmak da olası.

Kötü yanları

1. Farklı ama daha iyi değil

Herhangi bir programı yükseltmenin en can sıkıcı yanlarından biri, zaten yapmayı bildiğiniz işlerin nasıl yapılacağını yeniden öğrenmeniz gerekmesidir. Bu durum Windows’un yeni sürümlerine yükseltme yaparken de geçerliliğini koruyor. Microsoft her yeni sürümde o kadar fazla değişiklik yapıyor ki, bazen bunları yalnızca “maksat değişiklik olsun” mantığıyla yaptığını düşünüyoruz. Başlat düğmesinin şeklinin değişmesi gibi düzeltmelerden şikayetçi değiliz, ama ünlü Ctrl + Alt + Del kombinasyonuyla açılan Görev Yöneticisi’nin artık Ctrl + Shift + Esc ile açıldığını öğrenmek için 10 dakikamızı harcamaya ne demeli? Kısacası, bazı değişiklikler günlük işlerimizi aksatacak nitelikte.
İtiraf etmeliyiz ki bazı değişiklikler bir kez öğrenildikten sonra Windows’u daha verimli kullanmayı sağlayabiliyor, ama hepsini öğrenmek için çok fazla vakit harcamak gerekiyor.

2. Basic’ten uzak durun

Microsoft, her kesime hitap edebilme amacıyla Vista’nın birkaç farklı sürümünü üretti. En basit sürüm olan Home Basic bizce hiç kimse için ideal değil. Aynen Windows XP Starter Edition gibi, Home Basic’te de bütün çekirdek bileşenlerde kısıtlamalara gidilmiş. Bize göre Windows XP ve hatta Windows ME bile Vista Home Basic’ten daha iyidir. Ne yazık ki bazı PC üreticileri ucuz bilgisayar modelleri için düşük maliyetli bir çözüm olduğundan yeni sistemlere Home Basic’i yükleyecekler, tüketiciler de en yeni ve gelişmiş Windows sürümüne sahip olduğunu sanarak bu PC’leri satın alacak. Yeni PC’lerle gelen Vista sürümüne dikkat etmenizi öneriyoruz.

3. Sistem gereksinimleri

Windows Vista’yı çalıştırmak için gereken minimum özelikler şöyle: 800 MHz işlemci, 512 MB bellek, 800x600 çözünürlüğü destekleyen grafik kartı ve CD-ROM sürücü.
Biz size Home Premium, Business ve Ultimate sürümlerinin gerçek gereksinimlerini söyleyelim: 1 GHz işlemci, en az 1 GB bellek, 15 GB boş olmak üzere 40 GB sabit disk, DirectX 9 destekli ve 128 MB bellekli grafik kartı, DVD-ROM sürücü ve geniş bant internet erişimi.

4. Kısıtlı yükseltme seçenekleri

Eski bir Windows sürümünüz varsa Vista’nın yükseltme sürümlerine daha ucuz bir fiyata sahip olabilirsiniz. Yükseltmenin kötü yanıysa Microsoft’un bazı durumlarda verileri koruyarak yükseltme yapmayı mümkün kılmamış olması. Örneğin Windows XP Professional’dan Vista Home Premium’a doğrudan yükseltme yapılamıyor, bunun için eski sürümü sabit diskten silip Vista kurulumuna sıfırdan başlamak gerekiyor.
Bu da yetmezmiş gibi, yükseltme işlemi sırasınca çeşitli sorunlar çıkabiliyor. Bazı kullanıcılar uyumluluk hataları nedeniyle yükseltmeyi bir türlü gerçekleştiremediğinden yakınıyor. Microsoft, yükseltmenin mümkün olup olmadığını önceden test etmek için Yükseltme Danışmanı adlı bedava bir araç sunuyor ama testler bu aracın da uyumsuz BIOS gibi bazı bileşenleri algılayamadığını gösteriyor.

5. Yeni Windows maliyeti

Sistem gereksinimlerini karşılayacak PC’ye sahip olmakla iş bitmiyor, bir de Windows’un kendi maliyeti var. 200 USD civarındaki fiyatıyla en ucuz Vista sürümü olan Home Basic, XP’den daha az özellik vaat ediyor.
250 ve 315 dolara satılan Vista Home Premium ve Vista Business sürümleriyse daha yüksek fiyata daha fazla Vista deneyimi sunuyor, ama Vista’nın bütün özelliklerine sahip olmak isteyenler 435 USD karşılığında Ultimate sürümünü satın almak zorunda. (Not: Fiyatlar ortalamadır ve KDV eklenmemiştir.)
Aslında yalnızca yeni bir bilgisayarla satılması gereken OEM sürümlerse yukarıdaki fiyatların neredeyse yarısına temin edilebiliyor. Ayrıca eski Windows sahipleri için yükseltme (upgrade) sürümlerinin fiyatı daha uygun. Siz hangi sürümü satın alırsanız alın, Microsoft ceplerinizi bir kez daha boşaltmak için Windows “Vienna”yı geliştirmeye başladı bile.

6. Yedekleme

Windows’un yedekleme yetenekleri her zaman yetersiz olmuştu. Vista’da da değişen bir şey yok. Microsoft, yeni yedekleme aracının çok yetenekli olduğunu iddia ediyor ama aracın tüm özelliklerini sadece Business ve Ultimate kullanıcıları kullanabiliyor. Home Basic kullanıcıları otomatik yedekleme yapamıyor, Home Premium sahipleriyle sürücü imajı alma özelliğini kullanamıyor. Dahası, yedekleme aracı, yedeklemek istediğiniz klasör ve dosyaları sizin seçmenize bile izin vermiyor.

7. Internet Explorer 7

Internet Explorer’ın kötü bir yazılım olmadığını kabul ediyoruz ama mükemmel olduğu da söylenemez. Kimlik avı filtresi ve Firefox’tan “esinlenilen” yeni arabirimi kullanmak isteyenler IE7’yi XP’de de kullanabilir. Bazılarına göreyse “Firefox’la hayat daha güzel”.

8. Windows Kenar Çubuğu

Geniş ekran ve yüksek çözünürlüklü monitörler için optimize edilen Vista’nın bir diğer yeniliği de ekranın sağ kenarını kaplayan Kenar Çubuğu. Kullanıcılar, Kenar Çubuğu’na eklenen “araç”larla masaüstünü kişiselleştirebiliyor. Fikir güzel, ama masaüstüne dönmek için Win + D tuşlarına bastığımızda Kenar Çubuğu ortadan kayboluyorsa ne anlamı kaldı? Kenar Çubuğu, çoğu kişi için gereksiz bellek tüketmekten öteye gidemeyecek gibi.

9. Ses tanıma

Vista’nın İngilizce sürümlerinde başarılı sayılabilecek bir ses tanıma sistemi var, ama Türkçe sürümlere ses tanıma özelliği dahil edilmemiş. Türkçe bir ses tanıma sistemi geliştirmenin apayrı bir iş olduğunu biliyoruz, ama acaba İngilizce sistem Türkçe yardım belgeleriyle birleştirilerek opsiyonel bir eklenti halinde sunulamaz mıydı? Ses tanıma sistemi belki verimliliğinizi arttıracak kadar üstün bir şey değil, ama engelli kişilerin kendi başlarına Windows’u kullanabilmelerini sağlıyor.

10. Microsoft

Hoşunuza gitsin ya da gitmesin, Windows’u hala Microsoft geliştiriyor. Küçük hataları ve zayıflıkları olmasına rağmen Windows Vista yüksek kaliteli bir ürün. Bu da demek oluyor ki, Windows kullanıcıları büyük ihtimalle alışkanlıklarından vazgeçmeyerek Microsoft’un işletim sistemini kullanmaya, dolayısıyla Microsoft’un tekelci sayılabilecek uygulamalarını kabullenmeye devam edecekler.